parallax background
 

ข่าวร้าย ไม่ร้ายได้ด้วยความเป็นสังฆะ

ผู้เขียน: เอกภพ สิทธิวรรณธนะ หมวด: How to


 

การทราบข่าวร้ายเป็นขั้นตอนหนึ่งที่ผู้ป่วยระยะสุดท้ายต้องประสบพบเจอ ข่าวร้ายที่ผู้ป่วยรับทราบมีด้วยกัน ๒ กรณี คือ ตนกำลังเจ็บป่วยเป็นโรคร้ายแรงที่มีโอกาสเสียชีวิตเช่น เป็นโรคมะเร็ง ติดเชื้อเอชไอวี กับข่าวร้ายอีกแบบหนึ่งคือ การทราบข่าวว่าความเจ็บป่วยของตนนั้นได้ดำเนินมาถึงระยะท้าย ไม่อาจรักษาให้หายขาด และมีชีวิตเหลืออยู่ในระยะเวลาจำกัดอีกเพียงไม่กี่สัปดาห์ หรือไม่กี่เดือน ในกระบวนการบอกข่าวร้ายหากผู้ป่วยได้รับความช่วยเหลือจากสังฆะใกล้ตัวผู้ป่วยที่ประกอบด้วยบุคลากรสุขภาพ ครอบครัว อาสาสมัคร รวมถึงตัวผู้ป่วยเอง ก็ย่อมทำให้การรับรู้ข่าวร้ายไม่ทำร้ายผู้ป่วยจนบาดเจ็บมากเกินไป

การประเมินผู้รับทราบข่าวร้ายเป็นขั้นตอนแรกๆ ของกระบวนการบอกข่าวร้าย เช่น การประเมินว่า ควรบอกผู้ป่วยก่อนหรือญาติก่อน ควรเปิดเผยข้อมูลมากน้อยเพียงใด โดยทั่วไปแพทย์มักมีเวลาจำกัดในการพูดคุยทำความเข้าใจ สถานการณ์นี้พยาบาลให้ความช่วยเหลือด้านการประเมินผู้ป่วยได้มาก เช่น การพูดคุยรับฟัง สังเกตลักษณะของผู้ป่วย ความสัมพันธ์ในครอบครัว เพื่อค้นหา "คนที่ควรทราบข่าวร้ายเป็นคนแรก" การประเมินผู้รับทราบข่าวร้ายที่ถูกต้อง จะช่วยให้ผู้ป่วยได้รับทราบความจริงอย่างครบถ้วน เพื่อนำพาผู้ป่วยเข้าสู่กระบวนการช่วยเหลือเยียวยาในขั้นตอนต่อไป

สำหรับแพทย์การบอกข่าวร้ายแก่ผู้ป่วยหรือญาติ ข้อมูลเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ ข้อแนะนำ การรักษาดูแลต่อสำคัญน้อยกว่าการบอกข่าวร้ายด้วยท่าทีที่นิ่มนวลใส่ใจ เว้นจังหวะให้ผู้ป่วยหรือญาติได้สะท้อนความรู้สึกนึกคิดหรือสิ่งที่วิตกกังวล นอกจากนี้ควรเตรียมบรรยากาศการบอกให้มีความเป็นส่วนตัว สงบ สบายไม่มีสิ่งรบกวน การบอกความจริงด้วยท่าทีเช่นนี้มีโอกาสช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นคืนจากความสับสนอื้ออึงได้มาก

เมื่อการบอกข่าวร้ายเสร็จสิ้น กระบวนการต่อมาคือช่วงเวลาแห่งการช่วยเหลือเยียวยา ในขั้นตอนนี้หากสังฆะรอบตัวผู้ป่วยโดยเฉพาะครอบครัว ผู้ใกล้ชิดให้ความช่วยเหลือผู้ป่วยอย่างถูกวิธีก็จะช่วยเยียวยาจิตใจผู้ป่วยได้มากเช่น การให้กำลังใจด้วยความมั่นคงเข้มแข็ง การรับฟังและยอมรับปฏิกิริยาของผู้ป่วยในทุกๆ รูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นความสับสน โกรธ เศร้า ลังเลใจ เสียดาย เสียใจ กลัว ฯลฯ นอกจากนี้ผู้ดูแลจะช่วยให้ผู้ป่วยอุ่นใจมากขึ้นด้วยการเป็นเพื่อนที่คอยอยู่เคียงข้างและพร้อมให้ความช่วยเหลือ

ผู้ป่วยคนหนึ่งเล่าถึงเหตุการณ์วันที่เพื่อนร่วมงานกว่าร้อยคนต่างก็รู้ข่าวการป่วยเป็นมะเร็งของเธอ พวกเขาต่างก็เข้ามากอด ปลอบใจ ให้กำลังใจ แต่ด้วยความเสียใจ ร้องไห้คร่ำครวญ เธอสะท้อนว่ามุมหนึ่งก็ทำให้รู้ว่ามีเพื่อนที่รักเธอมากมายเพียงใด แต่อีกมุมหนึ่งก็ทำให้เธอเสียกำลังใจ ใจหาย เธอสะท้อนว่าเธอเศร้ามากกว่าขณะที่เธอรับรู้ข่าวร้ายเองเสียด้วยซ้ำ ดังนั้นจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ผู้ให้การเยียวยาผู้ป่วยไม่ว่าจะเป็นพยาบาล อาสาสมัคร หรือครอบครัวต้องให้การช่วยเหลือด้วยกำลังใจที่เข้มแข็ง มีจิตใจที่มั่นคงขณะให้กำลังใจผู้ป่วย

ญาติบางคนอาจเลือกปิดบังความจริงแก่ผู้ป่วย เพราะกลัวว่าผู้ป่วยจะทรุดอย่างรวดเร็ว เช่นเดียวกับผู้ป่วยบางคนที่ไม่กังวลกับความตายของตน เท่ากับกังวลว่าคนใกล้ชิดครอบครัวของเธอจะรับข่าวร้ายและความสูญเสียของเธอได้ หรือไม่ผู้ป่วยบางคนเลือกที่จะปิดบังความจริงแก่ครอบครัวเป็นเวลาหลายเดือนถึงหลายปี สถานการณ์ดังกล่าวผู้ให้การดูแลสามารถช่วยเหลือด้วยการตั้งคำถาม ชวนมองให้เห็นความจริงอีกมุมหนึ่งที่ผู้ปิดบังข่าวร้ายอาจมองข้าม เช่น การปิดบังจะส่งผลต่อการรับการรักษาที่ผู้ป่วยจะต้องได้รับในเวลาต่อมา ความเสี่ยงที่ผู้ป่วยหรือญาติจะรู้ความจริงจากแหล่งอื่น ความยากลำบากในการปิดบังความจริงไปเรื่อยๆ อย่างไรก็ตาม ผู้ให้การช่วยเหลือควรทำความเข้าใจและเสนอแนะมากกว่าบังคับผู้ป่วยหรือญาติเปิดเผยความจริงเท่านั้น

สังฆะรอบตัวผู้ป่วยพึงทำความเข้าใจว่าการบอกข่าวร้ายไม่มีสูตรสำเร็จ และปฏิกิริยาด้านลบของผู้ป่วยเป็นสิ่งปกติธรรมดาและเป็นขั้นตอนหนึ่งที่ผู้ป่วยและผู้ให้การดูแลต้องเดินทางมาถึงและก้าวข้ามด้วยความนุ่มนวล หากแพทย์ พยาบาล อาสาสมัคร ครอบครัว และผู้ป่วยมีท่าทีต่อข่าวร้ายที่ถูกต้อง มีสติ เห็นอกเห็นใจและสนับสนุนซึ่งกันและกัน

[seed_social]
19 เมษายน, 2561

ควรทำอย่างไรดี เมื่อกลัวตายมากจนกินไม่ได้นอนไม่หลับ

หนูกลัวความตายอย่างมาก กลัวมานานแล้วตั้งแต่อายุ ๖ ขวบ ตอนนี้อายุ ๓๔ แล้วค่ะ เรื่องเกิดจากหนูได้ไปคุยกับพี่ข้างบ้านแล้วอยู่ๆ พี่เขาพูดเรื่องพ่อของเขาเสียชีวิต และพูดว่าทุกคนต้องตาย ตอนนั้น ความรู้สึกเหมือนหัวใจตกไปที่ตาตุ่มเลยค่ะ
19 เมษายน, 2561

สนทนาเรื่องความตายด้วยเกม “เดาใจฉันหน่อยสิ”

ถ้าเช้าวันหนึ่ง เธอพบฉันนอนยิ้ม หลับตาพริ้มอยู่ แต่ปรากฏว่าฉันหยุดหายใจไปแล้ว แม้ตัวยังอุ่นอยู่ เดาใจฉันซิว่า ฉันอยากให้เธอพาฉันไปโรงพยาบาล หรือฉันอยากจะหลับตายไปตอนนั้นเลย
26 ธันวาคม, 2560

SKT ลมหายใจเพื่อการเยียวยา

จริงๆ แล้ว ข้าพเจ้าไม่ค่อยมีอาการปวดหัวบ่อยสักเท่าไร แต่ในระยะที่อายุย่างเข้า ๕๐ ปี รู้สึกตัวว่าไม่สามารถจะนอนดึกเกินเวลาสี่ทุ่มต่อเนื่องได้หลายๆ วัน