การส่งเสริมการใช้สมุดเบาใจสำหรับการวางแผนสุขภาพล่วงหน้าในชุมชน

ดิเรก ชัยชนะ
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาชุมชนกรุณา จังหวัดขอนแก่น
สุคนธ์ ชัยชนะ
สถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติฯ ตำบลพะตง จังหวัดสงขลา
ขวัญนภา สภาพันธ์
สถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติฯ ตำบลพะตง จังหวัดสงขลา

“สมุดเบาใจ” เป็นหนังสือแสดงเจตนาล่วงหน้าและการวางแผนการดูแลสุขภาพช่วงสุดท้ายของชีวิต โดยทั่วไปการเขียนสมุดเบาใจดำเนินการร่วมกันระหว่างพยาบาลกับผู้ป่วยระยะท้ายและครอบครัวในโรงพยาบาล อย่างไรก็ตาม การเขียนสมุดเบาใจของบุคคลที่ไม่ใช่ผู้ป่วยในชุมชนถือเป็นเส้นทางใหม่ วัตถุประสงค์ของบทความนี้คือเสนอผลการศึกษาการใช้สมุดเบาใจสำหรับส่งเสริมการวางแผนสุขภาพล่วงหน้าในชุมชนโดยใช้การวิจัยผสมวิธี และแนวคิดการประเมินของ Kirkpatric และ Kirkpatrick ช่วงแรกการวิจัยเชิงปริมาณใช้แบบสำรวจเก็บข้อมูลจากผู้เขียนสมุดเบาใจ 100 คน และกระบวนกรชุมชน (ผู้นำเขียนสมุดเบาใจ) 7 คน แล้วตามด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้การสนทนากลุ่มกับผู้เขียนสมุดเบาใจ 11 คน และการสัมภาษณ์กระบวนกรชุมชน 3 คน เจ้าหน้าที่สาธารณสุข 3 คน จากสถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติตำบลพะตง (หน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ) และศูนย์แพทย์ชุมชนเทศบาลตำบลพะตง (หน่วยบริการสุขภาพทุติยภูมิ) รวมถึงการสัมภาษณ์พยาบาลและแพทย์ประคับประคองของโรงพยาบาลหาดใหญ่ รวม 3 คน ผลการวิจัยพบว่า การใช้สมุดเบาใจสำหรับการวางแผนสุขภาพล่วงหน้าในชุมชนเกี่ยวข้องกับความร่วมมือระหว่างผู้เขียนสมุดเบาใจ กระบวนกร ชุมชน (ผู้นำเขียนสมุดเบาใจ) และบุคลากรด้านสุขภาพของหน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และตติยภูมิ นอกจากนี้ยังมีปัจจัยด้านสมรรถนะของกระบวนกรชุมชน กระบวนการนำเขียนสมุดเบาใจ การติดตามผลและการประเมิน การพัฒนาระบบฐานข้อมูล และการประสานงานและเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างหน่วยบริการสุขภาพ รวมถึงการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของบุคคล ครอบครัว ชุมชน หน่วยบริการดูแลสุขภาพ และทุกภาคส่วนในชุมชน ถือเป็นสิ่งสำคัญ