ชุมชนกรุณาในต่างประเทศ
ชุมชนกรุณาในต่างประเทศเกิดขึ้นจากนักวิชาการสาธารณสุข จากสถาบันการการแพทย์ องค์กร หน่วยงานของรัฐ และมหาวิทยาลัยที่สนใจการพัฒนาคุณภาพชีวิตการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง ได้ผนวกเอาแนวคิดสาธารณสุข แนวคิดการพัฒนาชุมชน ฯลฯ มาผนวกกันจนเกิดเป็นแนวทางการขับเคลื่อนชุมชนกรุณา
ตัวอย่างชุมชนกรุณาในต่างประเทศ
- อินเดีย รัฐเกรละ มีสถาบันการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคองเป็นแกนนำหลัก ทำกิจกรรมหลากหลาย เช่น จัดอบรมการดูแลระยะท้ายให้กับจิตอาสาจำนวนมาก เพื่อเพิ่มผู้ดูแลหรือเครือข่ายผู้ดูแลอย่างไม่เป็นทางการในชุมชน หรือเรียกว่าโปรแกรมเพื่อนบ้านประคับประคอง (Neighborhood Network Palliative Care) จัดกิจกรรมระดมทุน แคมเปญบริจาคเงินวันละ 1 รูปีซื้อยามอร์ฟีน ปิดคลินิกการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย ประสานงานหน่วยงานท้องถิ่นผลักดันเชิงนโยบาย
- อังกฤษ มีกลุ่มบุคลากรสุขภาพที่ทำงานด้านชุมชนศึกษา ได้พัฒนาโปรแกรม Health Connectors Mendip หรือผู้เชื่อมต่อสุขภาพในชุมชน เป็นผู้ประสานรอยต่อระหว่างคนในชุมชนกับระบบสุขภาพปฐมภูมิ ทำหน้าที่ให้ข้อมูลสุขภาพที่จำเป็นกับคนในชุมชน ช่วยประเมินและคัดกรองสุขภาพเบื้องต้น ช่วยเหลือดูแลผู้ป่วยหรือผู้ดูแลในครอบครัว ทำกิจกรรมสร้างสรรค์ จัดตั้งทีมพัฒนาชุมชน ฯลฯ หรือกล่าวได้ว่าผู้เชื่อมสุขภาพของอังกฤษทำหน้าที่คล้ายคลึงกับ อสม. หรืออาสาสมัครสุขภาพในไทย
- แคนาดา เมืองอัลเบอร์ตา มีสถาบันการแพทย์การดูแลแบบประคับประคองเป็นแกนนำหลัก ได้รับเงินสนับสนุนจากท้องถิ่น ออกแบบกิจกรรมและเครื่องมือสร้างความตระหนักรู้เรื่องการดูแลแบบประคับประคองและการวางแผนการดูแลล่วงหน้า เช่น หนังสือแสดงเจตนาล่วงหน้า “My Wishes Alberta Workbook” การ์ดเกมสร้างบทสนทนาเรื่องความตาย กิจกรรม Death Cafe หลักสูตร e-learning เรียนรู้การดูแลแบบประคับประคอง และเครื่องมือสำหรับผู้สนใจทำชุมชนกรุณา
- ไต้หวัน เมืองไทเป รัฐบาลไต้หวันร่วมกับหน่วยงานและเครือข่ายท้องถิ่น อาทิ โรงพยาบาล ชุมชน มหาวิทยาลัย กลุ่มประชาสังคม และจิตอาสา ร่วมกันจัดให้บริเวณย่านถนนเก่า Shilin Old Street เป็นพื้นที่ปฏิบัติการเมืองกรุณา (Compassionate City) มีกิจกรรมสร้างความตระหนักประโยชน์ของการดูแลแบบประคับประคอง กิจกรรมส่งเสริมการวางแผนการดูแลล่วงหน้า กิจกรรมส่งเสริมวัฒนธรรมความตายพูดได้เป็นเรื่องธรรมดาในชีวิตประจำวัน ควบคู่กับการพัฒนาระบบอาสาสมัครดูแลผู้สูงอายุ ให้ข้อมูลและส่งต่อการดูแลแบบประคับประคองในชุมชนร่วมกับหน่วยบริการสุขภาพ
ตัวอย่างปฏิบัติการชุมชนกรุณาในไทย
กลุ่มผู้ป่วยบำบัด ทำกิจกรรมดูแลผู้ป่วยโดยผู้ป่วยหรือผู้ที่ผ่านประสบการณ์ความเจ็บป่วย เช่น กิจกรรมกลุ่มเยียวยาผู้ป่วยและผู้ดูแล กิจกรรมศิลปะบำบัด กลุ่มมาเล็งความสุข กิจกรรม
การเยี่ยมผู้ป่วย การเยี่ยมและให้กำลังใจผู้ป่วยระยะท้ายที่โรงพยาบาลโดยอาสาสมัคร เช่น กลุ่ม I SEE U ที่กรุงเทพฯ อาสาสมัครจัดดอกไม้เยี่ยมผู้ป่วยที่ตำบลพะตง อ.หาดใหญ่
การดูแลผู้ดูแล จัดกิจกรรมดูแลผู้ที่ดูแลผู้ป่วยในครอบครัว และบุลากรสุขภาพ เช่น กิจกรรมและเครื่องมือแคร์คลับ (care club) วงสนทนาและการทำกิจกรรมสร้างสรรค์เพื่อผู้ดูแล ชุมชนกรุณาเชียงใหม่
การดูแลผู้ที่สูญเสีย กิจกรรมเพื่อดูแลผู้ที่ผ่านประสบการณ์การสูญเสีย การพลัดพลาก เช่น โครงการ ภาวนา for love เยียวยาความเศร้าแนวพุทธ กลุ่มอาสาคิลานธรรม
การพัฒนาบริการดูแลผู้ป่วยและผู้ดูแล เช่น ธุรกิจเพื่อสังคมการบริการพาผู้สูงอายุไปโรงพยาบาล
การบริการวางแผนการดูแลล่วงหน้า (Advance Care Planning) สนับสนุนให้ผู้ป่วย ผู้ดูแล สมาชิกในครอบครัว หรือผู้มีสุขภาพดีได้วางแผนการดูแลล่วงหน้าโดยกระบวนกรชุมชน เช่น มุมอุ่นใจที่โรงพยาบาลแม่สรวย จ.เชียงราย, ธุรกิจเพื่อสังคม Baojai Family
สำรวจข้อมูล ฐานข้อมูลชุมชน และงานวิจัย เช่น การสำรวจข้อมูลผู้ป่วยระยะท้ายและระบบการดูแลของชุมชนเชื่อมโยงกับระบบบริการสุขภาพในพื้นที่ จ.เชียงราย, งานศึกษาวิจัยเรื่องการดูแลผู้ป่วยระยะท้ายและผู้ป่วยเรื้อรังของคนเมือง
จัดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่องชีวิตและความตาย เช่น หลักสูตรวิชาธรรมชาติของชีวิตสำหรับนักเรียนประถมศึกษา จ.ลำปางและ จ.อุบลราชธานี
ระดมทรัพยากรการดูแล การระดมทุนและทรัพยากรเพื่อสนับสนุนการดูแลผู้ป่วยระยะท้าย เช่น ร้านเกื้อกูลขายสินค้าเสื้อผ้ามือสอง โรงพยาบาลพุทธชินราช จ.พิษณุโลก, ตลาดแบ่งปัน จ.ลำปาง, กองทุนแพมเพิร์ส ตักบาตรแพมเพิร์ส
จัดบริการสถานบริบาล (hospice) ดูแลผู้ป่วยระยะท้าย เช่น สันติภาวัน สถานพำนักสำหรับภิกษุอาพาธระยะท้าย จ.จันทบุรี
การพัฒนานโยบายสาธารณะของท้องถิ่น เช่น นโยบายเมืองผู้สูงอายุอายุยาว ขยายผลชุมชนกรุณา 42 ชุมชนของเทศบาลเมืองกาฬสินธุ์, นโยบายตำบลแห่งสุขภาวะ ของอบต.ดอนแก้ว อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่
กิจกรรมศิลปะเพื่อชีวิตและความตาย การใช้กิจกรรมศิลปะนำการพูดคุยและแลกเปลี่ยนเรื่องชีวิต ความตาย การสูญเสีย เช่น กิจกรรมศิลปะนกฮูกไม่ยอมให้คำปรึกษา กิจกรรมละครโดยกลุ่มเบิร์ดคิดแจ่ม การถ่ายภาพการดูแล